Eindhoven

Een groot aantal deelnemers heeft op 4 februari 2013 de “Green Deal” ondertekend, die in een overgang naar een groenere energie in de provincie moet helpen voorzien.

Deelnemers aan het akkoord zijn de TU/e, de provincie, de Brabantse Ontwikkelings Maatschappij (BOM), Brainport Development, het Samenwerkingsverband Regio Eindhoven (SRE) en de vereniging Point.One, waarin een groot aantal hightechbedrijven en kennisinstellingen als de TU Delft, Fontys en TNO. Voor de provincie tekende gedeputeerde Bert Pauli.

De Green Deal – aanpak kent een aantal aspecten: de algemene doelen, de concrete case-study van de Eindhovense Aireywoningen en de organisatievorm daarvan, het meer algemene beleid van de verhuurder daarvan Woonbedrijf, en de case study van enkele bedrijfsterreinen in Brabant.

De algemene doelen
In zijn algemeenheid willen de samenwerkende partijen elkaar vinden in vernieuwende energie-serviceconcepten met bijbehorende producten. De nadruk ligt daarbij op infrastructuur en op het delen van informatie. Inhoudelijk zal aandacht besteed worden aan restenergiestromen, decentrale opwekking, financiële en organisatie-vraagstukken in buurten, gedragsvragen, energiezuinige verlichting en elektrische mobiliteit.

De Aireywoningen
Dat zijn huurwoningen van Woonbedrijf in de Gestelse wijk Genderdal. Woonbedrijf studeerde al jaren op de sloop van dat complex. Het is überhaupt een wonder dat die woningen er nog staan. Dat is mede een verdienste van de SP, die daar in januari 2010 in sneeuw en ijs een buurtonderzoek deed, en de resultaten daarvan in de gemeenteraad bracht. Nu wordt studeert Woonbedrijf op renovatie energetische opwaardering (streven is label B) en de bijbehorende installatietechniek. Het kan verkeren.

Buurtonderzoek Aireywoningen met Harry van Bommel

De Aireywoningen zijn een pilotproject, dat gaat lopen gedurende 2013. De beoogde ervaringen betreffen de techniek en de organisatievorm. Technisch moeten de huizen meer dan standaard geïsoleerd worden. De bewoners krijgen een keuzepakket met daarin aanvullende isolatie van wanden en dak, een zonneboiler en zonnepanelen.

Organisatorisch is het de bedoeling dat er vanuit de buurt een buurtenergiecoöperatie komt, die zaken doet met instanties. De belangrijkste is de Energie Service Company ESCo Van en Voor Bewoners (VVB). Een ESCo is een uit America overgekomen concept, dat op dit moment o.a. namens het ministerie van Binnenlandse Zaken door Agentschap NL gepromoot wordt. De ESCo investeert, beheert en doet de financiën. Dat moet gebeuren door de Nuenense coöperatie Morgen Groene Energie ()MGE). Die heeft tot nu toe alleen ervaring met koopwoningen. Voor MGE is het de eerste keer dat ze zaken doen met een verhuurder en huurders. Dit is een punt van aandacht.

Pers bij buurtonderzoek Aireywoningen

Het beleid van Woonbedrijf
Woonbedrijf wil vanaf begin 2014 in minstens vijf andere Eindhovense buurten vergelijkbare initiatieven nemen, als de ervaringen bij de Aireywoningen voldoende vertrouwen opgebouwd hebben. Het ESCo-concept moet blijken te werken en de gemeente Eindhoven moet goed genoeg meewerken om aan de randvoorwaarden van deze projecten te voldoen.

Misschien wordt er dan nog meer gerealiseerd als bij de Aireywoningen. De voorbereidingen voor de renovatie daarvan waren al een heel eind gevorderd, waardoor de pilot tot tijdnood leidde.

Woonbedrijf denkt dan o.a. aan micro-WKK (warmtkracht koppeling), vormen van opslag, terugkoppeling van het eigen verbruik naar de bewoners, zowel individueel als collectief. Overschotten zouden verkocht moeten worden. Om de experimenten vorm te geven richten alle partijen samen (gebruikers, leveranciers, onderzoekers en onafhankelijke deskundigen, en overheid) een “Energy Living Lab-VVB” op.

Bedrijfsterreinen
De Green Deal omvat plannen voor vier bedrijfsterreinen en een campus in Brabant, en voor een gemeenschappelijke aanpak. Het gaat op de eerste plaats om Kraaiven/Tilburg en andere midden-brabantse bedrijfsterreinen. Men wil een MKB-samenwerkingsmodel ontwikkelen. De Midden-brabantse Ontwikkelings-maatschappij voor Energie en Duurzaamheid (MOED) heeft daartoe al een functionerend model ontwikkeld. Dat werkt als basis voor een bestaande lokale Green Deal – achtige constructie. Hiermee zijn goede ervaringen opgedaan (besparingen van 10 tot 35%).

Tweede voorbeeld is het Duurzaam Industriepark Cranendonck, in de volksmond bekend als het terrein van de zinkfabriek. Als dat er tenminste komt, want er is veel over te doen in het Budelse, oa door de al te begerige houding van Nyrstar in relatie tot het aanwezige vliegveldje.

De gedachten zijn nog vooral algemeen-strategisch van aard, in de geest van “Nyrstar gebruikt op zijn eentje 1% van het Nederlandse elektriciteitsverbruik” en “wij weten veel van zware metalen als indium, germanium en (het zeer giftige) thallium” en “misschien kunnen we op basis daarvan kleine bedrijfjes oprichten”.

De enige concrete gedachte, die in de Green Deal genoemd wordt, is om de jarosietvelden te beplanten met zonnepanelen (jarosiet is een afvalproduct van de zinkwinning). Die velden zijn hele groot en dat zou heel veel stroom kunnen opleveren. Deze plannen verdienen nadrukkelijk aandacht, en niet alleen vanwege de energetische aspecten.

Derde voorbeeld is de campus van de Eindhovense TU/e. Die plannen worden in de Green deal nauwelijks uitgewerkt en, voor zover wel, ogen ze niet nieuw. Maar omdat de TUE zelf veel energie-onderzoek doet, zal dat in praktijk wel goed komen.

Het laatste voorbeeld is Strijp-S in Eindhoven. Hierover worden slechts algemeenheden gedebiteerd met veel wervende vastgoed-klanken. De gemeenschappelijke aanpak ziet er op papier interessant uit. Het plan pleit voor samenwerking van bedrijven op een terrein via een aangepaste ESCo-formule, nieuwe technologieën en een flexibele gebiedsvisie. De praktijk moet uitwijzen wat daarvan terecht komt. MOED lijkt geen slechte start.

Men zou willen dat op bijvoorbeeld een Eindhovens bedrijfsterrein als De Hurk vergelijkbare initiatieven genomen werden (het voorbeeld is te vervangen door vele andere).

Bernard Gerard